(PhanThế Việt)
Lúc tôi còn nhỏ mẹ tôi thường đe
tôi :
‘’Nếu không học hành tử tế thì
sau này chỉ có đi hót cứt thôi con ạ”
Hình ảnh người gánh phân suốt
ngày lang thang trong cái thị trấn nghèo quê tôi làm tôi rùng mình. Cái tương
lai có mùi khó ngửi này chẳng quyến rũ được ai. Nhưng mẹ tôi lầm. Thời tôi lớn
đây là cái nghề hái ra tiền. Ít nhất cũng hơn hẳn cái sự kiếm ăn với cái bằng
tiến sĩ của tôi. Anh biết đấy, viện Khoa Học của tôi nằm cạnh làng Cổ Nhuế, tôi
có đủ sở cú để khẳng định với anh điều đó. Làng này sống bằng nghề hót
cứt, có đền thờ Thành Hoàng hẳn hòi.
Thành Hoàng làng Cổ Nhuế là một vị hót cứt
chính hiệu. Trong đền người ta thờ đôi quang và chiếc đòn gánh cùng hai mảnh
xương trâu cầm tay …Người làng Cổ Nhuế đã đời này qua đời khác, ngày lại ngày,
làm sạch cho thủ đô Hà Nội.
Vua Lê Thánh Tông từng ban cho
làng này câu đối :
‘’Khoác tấm áo bào giang tay gánh
vác Thiên hạ
Vung hai thước kiếm, tận thu lòng
dạ Thế gian’’.
Anh đừng so sánh làng Cổ Nhuế với
làng Phương Lưu ; cạnh trường đại học Hàng Hải của anh ở Hải Phòng. So sánh như
thế là hạ nhục làng Cổ Nhuế của tôi đấy. Ngoài cái vinh quang của nghề hốt cứt
(lao động là vinh quang), làng Cổ Nhuế còn là quê hương của một đại tướng : Ðại
tướng Văn Tiến Dũng, cùng một tổ tiên vinh quang như các vị đồng hương gồng
gánh của ông. Hơn nữa làng Phương Lưu của anh tuy hốt cứt nhưng chủ yếu sống
bằng nghề đạo chích, chứ đâu có được ‘’tôn chỉ mục đích’’ như dân Cổ Nhuế.
Thanh niên Cổ Nhuế ta thề
Chưa đầy hai sọt chưa về quê hương
Nhưng không phải dân làng Cổ Nhuế
lúc nào cũng được hưởng cái vinh quang của lao động đâu anh ạ. Kể từ những năm
hợp tác hóa ồ ạt vào cuối thập niên 50, nghề hót cứt đã phải chịu nhiều cay
đắng. Người ta ngăn cấm những người nông dân đi hót cứt, coi như họ là những
người trốn lao động, bỏ việc đồng áng để đi ‘’buôn’’ cứt. Người làng Cổ Nhuế
phải tôn trọng pháp luật của đảng đành ngồi nhà mà tiếc rẻ những bãi…… đơn côi
không người chăm sóc.
Chỉ mãi tới cuối năm 1986, sau
đại hội đổi mới của đảng, đất đai được chia ra để cho các gia đình nông dân tự
canh tác. Nghề trồng rau ở ngoại thành Hà Nội sống lại, người Cổ Nhuế mới lại
được phép đi…. hót cứt và buôn… cứt.
Rau cỏ của xứ ta thơm ngon là nhờ
phân Bắc. Các cụ lão nông chi điên dạy thế ! Phân hóa học cho dù là sản phẩm
của trí tuệ văn minh, chỉ cho những thứ rau xanh tươi nhưng nhạt thếch.
Ðổi mới và cởi trói do mẫu công
khai (Glasnost) có cái mặt trái của nó. Trước đây ai muốn đi hót cứt thì hót.
Nhưng từ ngày người người đi hót, nhà nhà đi hót thì theo qui luật. ‘’Người
khôn, của hiếm’’, dân Cổ Nhuế đã chiến đấu ngoan cường để dành lấy địa vị đầu
ngành…. cứt Việt Nam.
Không biết đại tướng đồng hương ,
ngày ấy có can thiệp vào chuyện này hay không, nhưng theo qui dịnh của UBND
thành phố HàNội dân ngoại thành không được phép tự do đi hót cứt và lấy cứt
nữa. Trước đây ngoài những bãi cứt vô tổ chức, vô kỷ luật mà bất cứ ai cũng có
thể hót. Người đi lấy cứt có thể đến làm vệ sinh cho các nhà xí hai ngăn ở các
thành phố để để thu về cho mình một số cứt kiếm được. Bây giờ người nông dân
ngoại thành bị bắt buộc phải mua phân tại chợ Cổ Nhuế, một chợ tự cổ chí kim,
từ Ðông sang Tây đều không có, được thành lập năm 1989. Giá cả tùy thuộc chất
lượng (nói sau).
Dân ngoại thành bây giờ trở thành
người đi lấy phân thuê cho Cổ Nhuế. Họ được phân chia địa bàn hoạt động, theo
lịch sắp xếp mang sản phẩm đến chợ nhưng không phải để họ tự bán. Họ chỉ được
nhận phần trăm tiền bán mà giá do ban quản lý chợ Cổ Nhuế quyết dịnh. Chống lại
ư ?? Mất việc ngay.
Ðội hậu bị, hàng ngàn người xung
phong thay chân kiếm cứt (xã hội hiện tại cứt hơi ít lắm, nay phải kiếm, tức là
phải đi làm vệ sinh để lấy cứt ở các hố xí, như đã nói trên) Ði kiếm cứt hơn
hẳn làm thương nghiệp, đừng nói gì đến nông nghiệp. Mỗi lần tôi hỏi một anh Cổ
Nhuế :
- Giá cả như thế chắc các anh
chóng giàu lắm.
Anh đáp :
- Anh Giai ơi, trông thế thôi,
chứ kiếm được hai sọt thì cũng ăn mẹ nó hết một sọt rồi còn gi !?!
Trong chợ phân, xuất hiện phân
giả. Người ta dùng đất xét thuồn qua ống nứa, giã nhỏ thân chối trộn lẫn với
nghệ bôi bên ngoài và cho tất cả lẫn vào phân thật. Ðó là bí quyết. Phân giả
gây náo loạn cho chợ phân khiên thanh niên Cổ Nhuế phải cử ra một bộ phận
‘’kiểm tra chất lượng’’ trước khi giao hàng. Anh còn nhớ dốc Bưởi chạy về viện
Khoa Học không ? Trạm kiểm tra được lập ra tại đó, hoạt động từ mờ sáng đến
trưa. Mùi uế khí từ tay các kiểm tra viên thọc thẳng vào sọt phân tìm của giả.
Nhờ lành nghề và cương quyết, sau đó vài tuần, những đứa làm phân giả bị cắt
giấy phép.
Tại chợ cứt được chia làm bốn
loại:
- Hạng nhất (first class) là phân
lấy từ khu Ba Ðình… nơi có nhiều gia đình quan chức nên cứt được coi là
‘’nạc’’(tiếng nhà nghề chỉ cục phân rắn chất lượng cao) (!).
- Hạng 2, Từ khu Hoàn Kiếm, nơi
có nhiều dân buôn bán, nhiều nhà hàng khách sạn.
- Hạng 3. Từ khu Hai Bà Trưng và
Ðống Ða, nơi đa số dân cư là ngưòi lao động, xài nhiều rau nên ‘’mờ’’ (nhiều
nước lỏng bõng)
- Hạng 4. Từ ngoại thành, loại
này xanh lẹt vì ‘’nguồn nguyên liệu thuần túy là rau muống. Bà con nông dân làm
gì có thịt mà ăn.
Về sau chủ nhân sọt phân giải
thích : Phân lấy từ bể ‘’phốt’’ (fosse septique) của các sứ quán nước ngoài thì
không phải là phân ngoại còn là gì ?
Ðây là những điều tai nghe mắt
thấy, tôi ghi lại gửi anh để có dịp kể lại cho bà con xa nước nghe chơi… Cho
biết quê hương ta có những thứ…. mà người ta hoàn toàn không có. Tôi bảo đảm
đây là sự thật ‘’chăm phần chăm’’./.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét