Nguyễn Ngọc Vượng
Đại hội, Hội nhạc sĩ Việt Nam năm nay được
tổ chức tại K.S. La Thành, 218 Đội Cấn (Hà Nội) từ ngày 23/6 đến 25/6 sẽ vắng
đi khuôn mặt của một cây đại thụ trong làng âm nhạc Việt Nam, đó là nhạc sĩ
Nguyễn Văn Tý do ông lâm bệnh nặng tại T. P Hồ Chí Minh. Lần đại hội Hội nhạc
sĩ VN gần đây nhất cũng tại Hà Nội vào năm 2010, ông đã hết sức cố gắng ra tham
gia trong điều kiện phải dùng xe lăn. Biết được tin này, nhiều người tỏ ra rất
buồn và bày tỏ sự chia sẻ với người nhạc sĩ đầy tài hoa, nhưng lận đận bằng
cách hát lên những ca khúc đi cùng năm tháng của ông.
Hẳn đến ngàn năm sau vẫn không ai có thể lý giải nổi tại
sao, Hà Tĩnh một dải đất hẹp giữa miền
Trung đầy nắng, gió… lại trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các nhạc sĩ thai
nghén nên những ca khúc bất hủ! Trong số đó, chỉ với Hai ca khúc: “Người đi xây
hồ Kẽ Gỗ” và “Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý cũng
đã đủ làm náo loạn cả nền âm nhạc Việt Nam vào những thập niên 70, 80 của thế kỷ
20! Những ca khúc sừng sững giữa dòng thời gian ấy đã khắc họa một cách hoàn mĩ
nhất về khuôn mặt của quê hương, đất nước, con người Hà Tĩnh trên bản đồ đất nước, một khuôn mặt trẻ trung tràn đầy nhựa
sống, đáng yêu, đáng thương, và đặc biệt là đáng nể phục!
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý sinh ra và lớn lên giữa buổi nhiễu
nhương, ông đã được thượng đế trao cho cây đàn Tì bà để xua đuổi lũ quỷ ma đầy
ám ảnh, lay thức trái tim tình yêu của bao người vùng dậy mà cất cao lên khúc
hát tự do hòa bình và tình yêu cuộc sống. Ông sinh năm Giáp tý (1924) nay mặc
dù đã 92 tuổi và đang phải vật lộn với cuộc sống trước một hoàn cảnh hết sức đặc
biệt, không muốn nói là “bi kịch cuối đời”. Nhưng như một nhà thơ nào đó đã từng
nói thì “ngón chân cái” của ông vẫn “chưa khô bùn vạn dặm” trong con đường sáng
tạo của mình.
Mở đầu cho cuộc thiên di hướng về bờ Nam sông Lam cùng với
cây đàn Tỳ bà của mình, mảnh đất đầu tiên mà ông đặt chân tới chính là Hà Tĩnh.
Và trong một tối mùa thu se lạnh dừng chân dưới cươi (sân) một túp lều lá tuềnh
toàng, buồn bên đường quốc lộ vắng tanh ở ngoại ô thị xã Hà Tĩnh thời đó, ông
đã uống cạn cả mảnh trăng lưỡi liềm dưới đáy đọi ( bát) chè xanh, xua đi bao
cơn khát muộn màng của tuổi tác, đọi nước chè xanh đó được một thôn nữ từ trong
túp lều ấy thẹn thùng bước ra kính cẩn dâng lên vị hành giả đầu đời cô bắt gặp.
Không ngờ, đó cũng là một phần lý do để người nghệ sĩ tài hoa đánh đổi lấy dấu
giầy lận lận suốt đời mình mà viết lên những ca khúc về Hà Tĩnh trải theo năm
dài, tháng rộng!..
Đã không biết bao nhiêu thế hệ con người Hà Tĩnh, ngay cả mẹ
tôi khi sinh thời cũng coi Nguyễn Văn Tý như một thần tượng! Nhiều khi bà vẫn
thắc mắc tại sao tỉnh Hà Tĩnh lại chưa xây tượng cho nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý?
Ngày 01 tháng 10 năm 2012 nhân dịp kỷ niệm ngày Quốc tế Người cao tuổi, cô Thái
Thị Thương, Giám đốc Công ty Văn hóa Thái Hoàng tại T.P Hồ Chí Minh, cháu ruột
nhà nghiên cứu dân gian Thái Kim Đỉnh ( T.P Hà Tĩnh) cùng hai bạn trẻ đại diện cho thế hệ trẻ người Hà Tĩnh sống tại thủ
đô Berlin Cộng hòa Liên bang Đức đã đến nhà riêng nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý thăm hỏi tặng ông 532 đồng Euro và nhiều
vật phẩm lưu niệm khác. Nghe các cháu nói giọng lơ lớ Bắc- Nam ông vọi bảo:
– Đều là người
“quê choa” cả, các cháu cứ nói giọng “quê choa” cho đã cái miệng và nghe cho đã
cái lỗ tai!
Khi ông mang chiếc máy nghe nhạc đã cũ kỹ ra mở cho nhóm đại
diện tuổi trẻ Hà Tĩnh nghe bài: “Người đi xây hồ Kẽ Gỗ” đến đoạn: “Nay da em
nâu tươi màu suy nghĩ”, cô Thái Thị Thương thắc mắc câu ca từ này giống như bị
đánh đố vậy?
– Bác có thể
giải thích cho chúng cháu được không?
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý cười và nói:
– Da nâu tức
là màu da bánh mật, nó gợi lên trong suy nghĩ chúng ta màu da tượng trưng cho
tinh thần lao động. Và mặc dù giữa tiết trời khắc nghiệt miềnTrung, nhưng trong
nắng, trong gió vẫn bừng lên sức trẻ niềm tin và hy vọng!
Với câu ca từ trên, nhà thơ Lê Duy Phương, người từng được
nguyên Chủ tịch tỉnh Hà Tĩnh- Trần Quang Đạt giao trọng trách tháp tùng nhạc sĩ
Nguyễn Văn Tý đi khắp các vùng đất Hà Tĩnh thời còn loang lỗ hố bom để viết nên
ca khúc: “ Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh” (năm 1974) và “Người đi xây hồ Kẽ Gỗ”
(năm 1976) cho biết: Hồi đó sau khi nghe nhạc sĩ công bố bài hát này đã có rất
nhiều người, trong đó chính nhà thơ cũng đã góp ý đề nghị nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý
chữa lại câu khác, nhưng nhạc sỹ vẫn không nghe. Ai ngờ, sau này mỗi khi bài
hát được ngân lên thì hàng triệu con tim người Việt cứ ngây ngất với câu ca từ
“cực đắt” đó.
Riêng về câu: “Trâu ơi theo bầy ta về đồng cỏ mênh mông”
theo nhà thơ Lê Duy Phương cho rằng: Nhạc sỹ Nguyễn Văn Tý đã đồng ý sửa lại
theo ý ông, thay vì trước đó Nguyễn Văn
Tý viết nguyên câu: “Trâu ơi theo đàn ta về đồng cỏ mênh mông”. Bởi theo nhà
thơ Lê Duy Phương khi chữ đàn được luyến láy nghe như từ Đảng thành ra: “Trâu
ơi theo đảng ta về đồng cỏ mênh mông” thì tai hại quá!
Người Hà Tĩnh dù bất cứ thế hệ nào, dù đi đâu, về đâu và sống
trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng luôn tự hào về Hai ca khúc bất hủ: “ Một khúc
hát tâm tình người Hà Tĩnh” và “Người đi xây hồ Kẽ Gỗ” của nhạc sĩ Nguyễn Văn
Tý. Mỗi khi bài hát được cất lên nhất là với giọng ca được thể hiện của nghệ sĩ
Nhân dân Thu Hiền (đơn ca bài “Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh”), và Thu Hiền với Kiều Hưng đồng ca bài (“Người đi xây hồ Kẽ
Gỗ” thì không ai mà không xao động cõi
lòng! Những bài hát đó luôn là nguồn động viên an ủi và tiếp sức cho người Hà
Tĩnh hồ hỡi xây dựng quê hương ngày một đẹp giàu.
Trước niềm vui ngày mới, hình ảnh nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý càng
trở thành tượng đài bất khả xâm phạm trong tâm khảm con người Hà Tĩnh, và dường
như sông núi nơi này cũng luôn tri ơn ông! Hà Tĩnh coi như luôn chịu một món nợ
quá lớn đối với ông! Vậy nhưng, trong căn phòng chưa đầy 11 mét vuông ông già Nguyễn Văn Tý trong lúc đang vật
lộn với bao khó khăn và bệnh tật hiểm nghèo vẫn khiêm tốn nói: “Tôi luôn cảm thấy
mắc nợ Hà Tĩnh dù là một ngọn cỏ, bóng cây, một nụ cười hay giọt nước mắt chưa
kịp khô trên khuôn mặt ai đó…. và một ngày nào khi nhắm mắt xuôi tay, tôi chỉ
ân hận là chưa thể trả hết ơn nghĩa của mình cho quê hương con người Hà Tĩnh mà
thôi”!…
Thêm: Với những cống hiến của Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý cho Hà Tĩnh, Tỉnh
ủy Hà Tĩnh, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ đạo Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh
tiền thân là Công ty Thủy nông Kẽ Gỗ thành lập Quỹ nhân ái để chia sẻ khó khăn
với người nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý. Cụ thể, bắt đầu từ tháng 9/2014, nhạc sĩ Nguyễn
Văn Tý sẽ nhận mỗi tháng 5 triệu đồng đến cuối đời. Ngoài ra một số tổ chức cá
nhân khác trong đó có nhóm tuổi trẻ Hà Tĩnh tại Berlin cũng bày tỏ sự chia sẻ với
nhạc sĩ thông qua cô Thái Thị Thương con em thành phố Hà Tĩnh hiện công tác tại
T.P Hồ Chí Minh…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét